Samþykkt um meðhöndlun úrgangs í Skagabyggð

SAMÞYKKT
um meðhöndlun úrgangs í Skagabyggð
1. gr.
Gildissvið

Samþykkt þessi gildir fyrir meðhöndlun heimilisúrgangs, þ.m.t. hirðu, söfnun og förgun úrgangs,
í Skagabyggð.

2. gr.
Markmið
Markmið samþykktarinnar er:

a. að lágmarka magn úrgangs sem fer til förgunar með því að draga úr myndun úrgangs og auka
endurnotkun og endurnýtingu og að sú förgun úrgangs sem nauðsynleg er verði með skipulögðum hætti þannig að hann nái jafnvægi við umhverfi sitt á sem skemmstum tíma,
b. að skapa skilyrði fyrir myndun hringrásarhagkerfis,
c. að lágmarka kostnað samfélagsins við meðhöndlun úrgangs,
d. að kostnaður vegna úrgangs greiðist af þeim sem úrganginum veldur.
Horft verður til úrgangsþríhyrningsins í meðhöndlun úrgangs, áhersla lögð á úrgangsforvarnir og mengunarbótareglan höfð að leiðarljósi við ákvörðun gjaldtöku vegna meðhöndlunar úrgangs.
Svæðisáætlun um meðhöndlun úrgangs á Norðurlandi 2023-2036 er lögð til grundvallar samþykkt þessari.

3. gr.
Fyrirkomulag sorphirðu

Skagabyggð annast sorphirðu frá íbúðarhúsnæði í sveitarfélaginu. Sveitarstjórn er heimilt að fela öðrum framkvæmd sorphirðu og móttöku annars úrgangs, þ.m.t. móttöku spilliefna, brotajárns og landbúnaðarplasts. Förgun úrgangs skal framkvæmd undir yfirstjórn og á ábyrgð sveitarstjórnar.  Sveitarstjórn er heimilt að fela öðrum að sjá um förgun úrgangs og samskipti við þá aðila sem við á. Þeir aðilar sem þetta annast skulu hafa til þess tilskilin starfsleyfi í samræmi við lög nr. 7/1998 um
hollustuhætti og mengunarvarnir og reglugerð nr. 550/2018 um losun frá atvinnurekstri og mengunarvarnaeftirlit.
Almenn hirðing heimilisúrgangs skal fara fram reglulega eftir fyrirframgerðri áætlun, staðfestri af sveitarstjórn. Íbúum skal kynnt tíðni hirðingar úrgangs með hæfilegum fyrirvara, sveitarstjórn getur takmarkað hirðingu við þá sem hafa tilkynnt um sorp. Allan úrgang sem að mati húsráðenda þarf að losa örar en gert er ráð fyrir samkvæmt áætlun þar um, skal húsráðandi sjálfur og á eigin kostnað losa í móttökustöð á fyrirfram ákveðnum stöðum.
Húsráðendur frístundahúsa sjá sjálfir um að koma heimilisúrgangi frá sér í söfnunarstöðvar/gámastöðvar.

4. gr.
Skyldur íbúa, húsráðenda, rekstraraðila og landeigenda

Íbúum, húsráðendum, rekstraraðilum og landeigendum í sveitarfélaginu ber að fara eftir þeim reglum sem sveitarfélagið setur um meðhöndlun úrgangs sem sveitarstjórn ákveður hverju sinni, í samráði við heilbrigðisnefnd og í samræmi við lög og reglur þar að lútandi. Sérhverjum húseiganda eða umráðamanni húsnæðis (húsráðanda) í sveitarfélaginu, hvort sem um er að ræða íbúðar-, frístundaeða útihúsnæði, er skylt að nota þau ílát og þær aðferðir sem sveitarstjórn ákveður. Setja skal allan úrgang í viðeigandi sorpílát en að öðrum kosti er framkvæmdaaðila söfnunar heimilt að skilja hann eftir. Húsráðendur skulu halda ílátum hreinum og í góðu ástandi. Sorpílát skulu vera aðgengileg fyrir framkvæmdaaðila söfnunar og staðsett mest 20 m frá lóðarmörkum/aðkomu söfnunarbíls. Húsráðandi skal gæta þess að ílát séu hrein, vel við haldið og að ekki sé hætta á að þau fjúki. Festingar íláta mega ekki hamla losun þeirra. Gott aðgengi skal vera að sorpgeymslum og -ílátum og moka skal snjó frá
þeim á vetrum og halda greiðfærri leið að þeim svo auðvelt sé að framkvæma hreinsun. Úrgang má einungis meðhöndla í samræmi við gildandi lög, reglugerðir og kröfur sveitarfélagsins. Flokkaður úrgangur skal þannig meðhöndlaður að hann blandist ekki öðrum úrgangsflokkum. Flokkaðan úrgang skal geyma og meðhöndla þannig að gæði hans við væntanlega endurvinnslu eða endurnýtingu skerðist sem minnst. Úrgang sem getur fokið skal geyma þannig að hann fjúki ekki.
Skagabyggð útvegar og á sorpílát sem húsráðendum er skylt að nota og eru á ábyrgð húsráðanda. Húsráðendur skulu annast frágang á sorpílátum á lóð.  Skagabyggð útvegar sérstaka jarðgerðartunnu þar sem öllum lífúrgangi skal safnað til moltugerðar. Það er á ábyrgð íbúa að stýra niðurbrotinu, moltan er eign íbúa.  Sé fyrirséð að ílátin yfirfyllist getur húsráðandi óskað eftir stærri eða fleiri ílátum á sinn kostnað.  Einnig getur hann farið með umfram magn heimilisúrgangs á móttökustað sem sveitarfélagið tilgreinir.
Öðrum úrgangi frá íbúðarhúsnæði skal skila á gámasvæði/söfnunarstöð.

5. gr.
Frágangur heimilisúrgangs

Í sorpílát fyrir heimilisúrgang má aðeins setja úrgang í samræmi við nánari fyrirmæli sem kunna að verða sett um flokkun úrgangs, sbr. 4. gr.
Óheimilt er að láta eftirfarandi úrgang í sorpílát fyrir blandaðan heimilisúrgang:
a. Spilliefni, lyf eða annan hættulegan úrgang.
b. Timbur, brotamálm, múrbrot, jarðefni og grjót og annan grófan úrgang.
c. Lífúrgang, þ.e. matarúrgang og garðaúrgang.
d. Pappír og pappa, s.s. dagblöð og tímarit, auglýsingapóst, prent- og ljósritunarpappír, fernur, eggjabakka og aðrar pakkningar utan af matvælum og öðrum varningi hvort sem er úr sléttum pappa eða bylgjupappa, s.s. morgunkornspakka, pítsukassa og pappakassa.
e. Málma, plast, gler og textíl.
f. Skilagjaldsskyldar drykkjarvöruumbúðir úr áli, plasti, gleri og stáli.
Jarðvegsefnum, þ.m.t grjóti eða múrbroti, skal skilað á söfnunarstöð eða komið fyrir á sérmerktum losunarstöðum. Spilliefnum og öðrum hættulegum úrgangi skal skila á söfnunarstöð sveitarfélagsins. Annan úrgang eiga húsráðendur að losa á móttökustað sveitarfélagsins. Það á t.d. við um ýmsan byggingarúrgang, úr sér gengin húsgögn eða raftæki.

Húsgögnum, fatnaði, húsbúnaði og öðru nýtanlegu skal leitast við að koma í þar til gerðar móttökustöðvar sem sveitarfélagið hefur skilgreint.
Sorpílát skulu jafnan standa lokuð og ekki fyllt meira en svo að auðveldlega megi loka þeim og tryggt sé að ekki fjúki úr þeim.
Sveitarstjórn sér til þess að íbúar fái fræðslu um flokkun og aðra meðferð úrgangs, móttöku hans og förgun, t.d. með útgáfu leiðbeininga.

6. gr.
Atvinnustarfsemi

Fyrirtæki og stofnanir með atvinnustarfsemi skulu sjálf sjá um að koma rekstrarúrgangi frá atvinnustarfsemi sinni á móttökustöð eða á viðurkenndan urðunarstað. Frágangur og umgengni um ílát, svo og flutningur á úrgangi frá þessum aðilum skal vera í samræmi við fyrirmæli heilbrigðisnefndar.

7. gr.
Gjaldtaka

Sveitarstjórn innheimtir gjald fyrir alla meðhöndlun úrgangs í samræmi við 23. gr. laga nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs. Þá er sveitarstjórn heimilt að innheimta gjald fyrir tengda starfsemi sem samræmist markmiðum laganna, svo sem þróun nýrrar tækni við meðhöndlun úrgangs, rannsóknir, fræðslu og kynningarmál. Gjaldið skal sett og innheimt samkvæmt gjaldskrá sem sett er samkvæmt ákvæðum 23. gr. laga nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs, sbr. 59. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir.
Við ákvörðun gjaldsins skal miða við magn úrgangs, þ.e. stærð og fjölda íláta, gerð úrgangs, losunartíðni, frágang úrgangs og aðra þætti sem áhrif hafa á kostnað við meðhöndlun úrgangs viðkomandi aðila. Sveitarfélagi er einnig heimilt að ákveða gjaldið sem fast gjald á hverja fasteignareiningu miðað við fjölda sorpíláta og/eða þjónustustig til þess að innheimta allt að 25% af heildarkostnaði sveitarfélagsins við meðhöndlun úrgangs. Sveitarfélaginu er heimilt að innheimta allt að 50% af heildarkostnaði  sveitarfélagsins til 1. janúar 2025 í formi fasts gjalds. Gjald fyrir móttöku úrgangs frá fyrirtækjum og stofnunum er innheimt samkvæmt magni úrgangsins. Gjald má aldrei vera hærra en nemur þeim kostnaði sem fellur til í sveitarfélaginu við meðhöndlun úrgangs og tengda starfsemi, svo og við veitta þjónustu og framkvæmd eftirlits með einstökum þáttum, sbr. 3. mgr. 23. gr. laga nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs og 2. málsl. 5. mgr. 59. gr. laga nr. 7/1998.
Gjöld skulu lögð á hverja fasteign, lögbýli, frístundahús, útihús, stofnun eða fyrirtæki sem nýtur framangreindrar þjónustu.
Heimilt er að leggja aukasorpgjöld á lögbýli, fyrirtæki eða stofnanir eftir magni úrgangs frá viðkomandi aðila samkvæmt mati sveitarfélagsins.
Heimilt er að leggja sérstakt gjald á eigendur dýra vegna söfnunar og förgunar dýraleifa. Gjaldið skal aldrei vera hærra en sem nemur þeim kostnaði sem fellur til vegna þjónustunnar.
Sveitarfélagið skal láta birta gjaldskrána í B-deild Stjórnartíðinda. Í gjaldskránni skal vísa til þessarar samþykktar.

8. gr.
Brot á samþykktum, kvartanir og kærur

Hafi húsráðandi fram að færa kvörtun vegna meðhöndlunar úrgangs skal hann koma slíkri kvörtun á framfæri við oddvita Skagabyggðar eða til Heilbrigðiseftirlits Norðurlands vestra.
Brjóti húsráðandi ákvæði samþykktar þessarar um meðferð og geymslu úrgangs skal framkvæmdaaðili söfnunar tilkynna það til oddvita Skagabyggðar, sem skora skal á húseigandann að bæta ráð sitt. Bæti húsráðandi ekki úr innan ákveðins tíma er framkvæmdaaðili söfnunar ekki skyldugur til að taka úrgang hjá viðkomandi fyrr en úr hefur verið bætt. Sé um ítrekað brot að ræða skal oddviti Skagabyggðar tilkynna það til heilbrigðisnefndar Norðurlands vestra sem gera skal viðeigandi ráðstafanir.
Heimilt er að kæra stjórnvaldsákvarðanir samkvæmt samþykkt þessari til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála.

9. gr.
Valdsvið, þvingunarúrræði og viðurlög

Um valdsvið og þvingunarúrræði fer samkvæmt XVII. kafla laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir sbr. XIII. kafla laga nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs.
Um viðurlög fer samkvæmt XIX. kafla laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, sbr. XIII. kafla laga nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs.

10. gr.
Gildistaka

Samþykkt þessi sem sett er samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs, sbr. ákvæði 59. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, staðfestist hér með til þess að öðlast þegar gildi.

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu, 12. desember 2023.
F. h. r.
Guðmundur B. Ingvarsson.
Trausti Ágúst Hermannsson.
__________
B-deild – Útgáfudagur: 19. desember 2023